Plastic is een groep synthetische en semi-synthetische materialen die worden gemaakt van polymeren die meestal afkomstig zijn van fossiele brandstoffen. Ze zijn licht, veelzijdig, waterbestendig en goedkoop. Ze zijn zacht en kneedbaar wanneer ze warm zijn, maar worden hard wanneer ze afkoelen. Ze kunnen in verschillende vormen worden gemaakt en gemakkelijk worden gekleurd. In de afgelopen 100 jaar sinds hun uitvinding zijn kunststoffen verwerkt in allerlei producten, van chipszakjes tot flessen, koffers en zelfs bankbiljetten.

Een blijvend probleem

Plastic breekt niet af zoals organisch materiaal. In plaats daarvan valt het uiteen in kleinere stukjes, microplastics genaamd, een proces dat wel 1000 jaar kan duren. Tijdens deze afbraak komen giftige chemicaliën vrij die schadelijk zijn voor het milieu.

Veel plastics kunnen niet worden gerecycled, en zelfs wanneer recycling mogelijk is, is het vaak goedkoper om nieuwe of ongebruikte plastics te produceren dan gerecyclede plastics. Als gevolg daarvan is slechts 9% van alle plastics die ooit zijn geproduceerd, gerecycled. Omdat plastic licht is, kan zelfs afval dat op de juiste manier wordt weggegooid uit vuilnisbakken waaien en in onze rivieren of oceanen terechtkomen.

Deze situatie heeft geleid tot een aanzienlijk en groeiend vervuilingsprobleem. Jaarlijks komt bijna 6 miljoen ton plastic in onze rivieren terecht. Plastic veroorzaakt niet alleen problemen in rivieren, maar komt ook in de oceaan terecht, waar het bijdraagt aan het probleem van de plasticsoep.

Schade aan ecosystemen

• Plasticvervuiling is enorm schadelijk voor dieren in het wild. Zeedieren zoals walvissen, schildpadden en zeevogels verwarren plastic vaak met voedsel; een drijvende plastic zak kan bijvoorbeeld op een kwal lijken. Wanneer ze plastic inslikken, vult dit hun maag, waardoor er geen ruimte meer is voor hun natuurlijke voeding, met alle verwoestende gevolgen van dien.
• Giftige chemicaliën uit kunststoffen verontreinigen de bodem, waardoor habitats en natuurlijke processen worden verstoord. Deze verontreiniging heeft directe gevolgen voor de voedselproductie en het vermogen van ecosystemen om zich aan te passen aan klimaatverandering.
• Mensen nemen dagelijks tussen de 553 en 883 stukjes microplastic binnen via drinkwater, visconsumptie en gewassen die op vervuilde grond zijn geteeld. Plastic is aangetroffen in menselijk bloed, moedermelk en de placenta.

De stijgende kosten van het opruimen

• Volgens een studiebedroegen de jaarlijkse kosten voor het opruimen van stranden langs de westkust van de VS ongeveer 500 miljoen dollar. De jaarlijkse wereldwijde economische schade als gevolg van plasticvervuiling wordt geschat op maar liefst 5 tot 18 miljard euro. Wereldwijd heeft plasticvervuiling een enorme impact op onze gemeenschappen en ons levensonderhoud.
• De totale kosten van plasticvervuiling worden geschat op 3,7 biljoen dollar, wat meer is dan de economie van India. Bovendien zullen deze kosten naar verwachting in de komende 20 jaar verdubbelen.

Schade aan schepen en infrastructuur

• Plasticvervuiling beschadigt boten. Plastic zakken kunnen verstrikt raken in propellers of in waterinlaten worden gezogen. Als deze problemen onopgemerkt blijven, kunnen ze leiden tot oververhitting van de motor en totale uitval, met dure reparaties tot gevolg.

Verminderen, hergebruiken, recyclen

Een van de eenvoudigste en meest effectieve manieren om plasticvervuiling te beperken, is door minder plastic te kopen en te gebruiken. Dit kan bijvoorbeeld door onverpakte groenten te kopen, een hervulbare waterfles te gebruiken of over te stappen op plasticvrije cosmetica. Het is ook belangrijk om je bewust te zijn van verborgen plastic in producten zoals synthetische kleding of menstruatieproducten.

Wanneer we plastic niet volledig kunnen elimineren, moeten we ernaar streven het zo lang mogelijk te hergebruiken. Wanneer plastic het einde van zijn levensduur heeft bereikt, moeten we zoveel mogelijk recyclen.

Opruimactie en activisme

Helaas komt plastic in het milieu terecht. Tijdige opruimacties zijn essentieel om de negatieve gevolgen ervan tot een minimum te beperken. We kunnen deelnemen aan lokale rivier- of strandschoonmaakacties en bedrijven aansporen om minder plastic te gebruiken in hun producten en verpakkingen. We kunnen ook politici aansporen om regelgeving inzake het gebruik van plastic in te voeren.

Burgerinitiatieven zijn krachtig. Verschillende gemeenschappen hebben het initiatief genomen om Bubble Barriers in hun rivieren te installeren, waardoor waterwegen worden schoongemaakt. De missie van The Great Bubble Barrier is om plasticvervuiling dichter bij de bron te stoppen, voordat het in onze oceanen terechtkomt. Door campagne te voeren voor een Bubble Barrier in uw gemeenschap kunt u bijdragen aan het schoonmaken van rivieren.

De huidige situatie

Tot op heden is slechts 9% van alle plastic dat ooit is geproduceerd gerecycled. Effectieve recycling van ‘normaal’ huishoudelijk afval vormt al een grote uitdaging vanwege de kosten, regelgeving en technische complexiteit. Recycling van plastic uit rivieren brengt nog meer uitdagingen met zich mee.

Wanneer plastic uit rivieren wordt verzameld, is het vaak vermengd met organisch materiaal en is het oppervlak van het plastic bedekt met biofouling of organisch materiaal. Dit bemoeilijkt het effectief sorteren van het plastic. Bovendien is plastic uit rivieren vaak van ‘lagere kwaliteit’, omdat het door blootstelling aan UV-straling en verwering snel in kleinere stukjes uiteenvalt.

Naast deze technische uitdagingen biedt de wetgeving rond het gebruik van kunststoffen na consumptie niet altijd een goede businesscase voor het inzamelen, sorteren en reinigen van kunststoffen voor recycling. Een echt circulair gebruik van kunststoffen is nog steeds niet op grote schaal mogelijk, deels vanwege hoge kosten, regelgeving en technische complexiteit.

Een circulaire toekomst

Hoewel de uitdagingen rond het recyclen van plastic uit rivieren ontmoedigend kunnen zijn, weerhoudt dit The Great Bubble Barrier er niet van om tijd en moeite te steken in het vinden van de juiste recyclingpartners voor het afval dat onze Bubble Barriers uit rivieren vangen. Samen met deze partners blijven we de status quo van plasticrecycling uitdagen.

Lees ons artikel voor meer informatie over het recyclen van plastic.